Heeft u wel eens last van uw gewrichten? Dan kan het zijn dat u last heeft van artrose. Het ministerie van volksgezondheid heeft in 2017 onderzoek gedaan naar het aantal Nederlanders met artrose. Hierin staat onder andere dat vrouwen vaker last hebben van artrose dan mannen. Dit is ook uitgedrukt in cijfers: hiervan waren 482.000 man en 902.200 vrouw .Naar schatting waren er in Nederland 1.348.100 mensen met deze ziekte waarbij de huisarts dit heeft geconstateerd. De meeste daarvan kregen de diagnose knieartrose, de meest voorkomende diagnose (642.500 in totaal). Daarnaast waren er in 2017 431.400 gevallen van heupartrose en 565.400 overige gevallen van artrose.
In dit artikel kunt u onder andere lezen:
- Wat artrose nou eigenlijk is;
- Wat zijn veelvoorkomende klachten bij artrose?
- Hoe artrose kan ontstaan;
- Wat u er tegen kunt doen om klachten te verlichten?
Wat is artrose?
Artrose is een vorm van reuma waarbij het hele gewricht betrokken is. Het kraakbeen in het gewricht gaat in kwaliteit achteruit. Het wordt dunner, zachter en brokkelig. Kraakbeen bevat geen zenuwen en kan daardoor geen pijn doen. Pijn door artrose komt dus waarschijnlijk door andere veranderingen binnen en buiten het gewricht.
Naast de kraakbeenschade ontstaan veranderingen in het bot direct onder het kraakbeen. Er vormen zich aan de rand van het gewricht zichtbare en voelbare knobbels. Deze knobbels wordt osteofyten genoemd. Ook is er vaak een lichte ontsteking van de slijmvlieslaag in het gewricht. Soms veranderen zenuwen in het gewricht, wat pijn veroorzaakt. Daarnaast komt het regelmatig voor dat spieren rondom het gewricht verzwakken en doen pezen om het gewricht pijn.
Artrose kan in alle gewrichten optreden, maar dit hoeft niet het geval te zijn. Er zijn gewrichten waarin het vaker voorkomt zoals in knieën, heupen, gewrichten in uw nek en onderrug, duim, vingers en grote teen.
Wat zijn veelvoorkomende klachten bij artrose?
Nadelige gevolgen van artrose zijn pijn, stijfheid en krakende gewrichten. Er zijn verschillende soorten die kunnen optreden. Bij startpijn krijgt u last van pijn als u na een rustperiode weer in beweging komt. Bij bewegen of belasten ontstaat de pijn geleidelijk en specifiek bij het gewricht dat meer gebruikt of belast wordt. Bij een gewrichtsontsteking kan er ook vaak pijn optreden. Het gewricht is dan vaak warm, licht gezwollen en soms een beetje rood.
Naast pijn is stijfheid ook een kenmerk. Startstijfheid ontstaat wanneer u na lange tijd in dezelfde houding gezeten te hebben weer in beweging komt. Het gewricht kan hierdoor stijf aanvoelen. Een ander voorbeeld is kortdurende ochtendstijfheid. Deze stijfheid begint ’s morgens bij het opstaan en verdwijnt meestal binnen een half uur. Daarnaast kunt u last hebben van bewegingsbeperking als u last heeft van stijfheid in bijvoorbeeld uw nek, ruk of knie.
Naast pijn en stijfheid kan een kenmerk van artrose ook nog krakende gewrichten zijn. Hierbij maken uw gewrichten soms een krakend geluid bij bewegen. Dit heet crepiteren, en komt veel voor bij artrose. Het kraken is op zichzelf niet schadelijk. Gezonde gewrichten maken bij beweging soms ook spontaan krakende of knakkende geluiden die niets met artrose te maken hebben.
Hoe kan artrose ontstaan?
Ondanks dat er zowel in Nederland als in de rest van de wereld veel onderzoek is gedaan naar artrose, is de oorzaak van artrose helaas nog onbekend. Wel zijn er verschillende factoren die invloed hebben op het krijgen van artrose. Deze factoren zijn:
- Erfelijke aanleg: Erfelijke aanleg speelt soms een rol bij het ontstaan van artrose. In de ene familie komt artrose meer voor dan in de andere familie. Als erfelijke aanleg meespeelt, krijgt u de ziekte relatief vaker op jongere leeftijd en in meerdere gewrichten.
- Geslacht: Artrose komt 2 tot 3 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Daarnaast zijn er een aantal factoren waar u rekening mee kunt houden om uw kans op artrose niet te vergroten:
- Leeftijd: artrose komt meer voor op hogere leeftijd maar kan ook voorkomen bij jongere mensen
- Overgewicht: door een te hoog lichaamsgewicht voor uw lengte worden uw gewrichten extra belast en kunnen zij meer pijn doen. Ook maakt vetweefsel stoffen aan, die de ontsteking en de pijn verergeren. Hierdoor zorgen die stofjes ook voor een versnelling van de afbraak van het kraakbeen.
- Te zwaar sporten: sporten die uw gewrichten sterk belasten. Bijvoorbeeld intensieve bal-, of vechtsport, wintersport of krachtsporten.
- Zware belasting: langdurig zwaar lichamelijk werk. Denk hierbij aan straatwerk, waarbij u langdurig op uw knieën moet zitten.
Wat kunt u doen om uw klachten te verlichten?
Nu u alles over het krijgen en hebben van deze pijnlijke aandoening heeft gelezen, volgen hierbij een aantal tips om uw klachten te verlichten:
Levensstijl: Het is bewezen dat lichaamsbeweging helpt tegen het verminderen van de pijn en het functieverlies door artrose. Gematigde lichaamsbeweging is niet schadelijk voor uw gewricht. Dit wordt vaak gedacht. U kunt advies vragen aan een fysio- of oefentherapeur als u hier vragen over hebt. Hoe eerder u erbij bent, hoe beter de klachten te behandelen zijn.
Medicijnen: pijnstiller kunnen een goede aanvulling zijn op de andere behandelingen die u krijgt bij artrose. Ze helpen bij het verminderen van de pijn. Het kan zijn dat de pijnstillers onvoldoende helpen of bijwerkingen geven. Het is dan verstandig om het gebruik van pijnstillers altijd in overleg met uw arts te doen. Ook om uw medicijngebruik regelmatig te bespreken.
Veel gebruikte pijnstillers zijn:
- Paracetamol
- Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s, zoals naproxen en diclofenac)
Zoals u waarschijnlijk al vaak verteld is, is slaap het beste medicijn bij ziekte. Uw lichaam herstelt dan sneller. Check daarom of u nog optimaal slaapt op uw bed-matras combinatie.